Een schilder in Dordrecht (NL): 5 - Peter van Loon's verblijf in Zuid-Frankrijk in 2003

een schilderijtje voor Tikky

We zaten in het naseizoen in een tentje op een camping in de buurt van Cavalaire-sur-Mer. Als je met anderen bent en je moet noodgedwongen tijd op een camping doorbrengen dan is het mooi meegenomen als je van daaruit ook iets kunt zien dat het schildersoog prikkelt.
De Middellandse Zee, in de verte glooiende heuvels, panoramische vergezichten een blik op landerijen en velden, oude dorpjes, gevarieerde karakteristieke bossages, noem het maar op. Maar niets van dit alles. De camping die mijn broer Wim met de beste bedoelingen gekozen had lag in een ééntonig naaldbos! Geen vergezichten!

Doordat ik zelf geen auto heb, sterker ik heb nooit auto leren rijden, was en ben ik voor het vervoer op langere afstanden afhankelijk van de goodwill van anderen. Je bent in die situatie geen eigen baas en je kunt niet zomaar doen wat je eigenlijk het liefst zou willen. Je moet je aan anderen aanpassen. Maar zonder die anderen zou je niet eens in de gelegenheid zijn. Zodoende moet je wel improviseren en er het beste van maken. We waren daar met ons drieën naar toegereisd, gestimuleerd door onze moeder, en we hadden alledrie een reden om even weg uit Nederland te zijn. De oudste van ons, mijn zus Marijke, mijn ouder broer Wim en ikzelf. De twee jongsten waren thuis bij hun partners. Ik kan alleen maar zeggen dat het ondanks de beperkingen goede weken waren.

Peter van Loon
zicht op St. Tropez, 2003
schetsboekbladen 6 x12 cm
conté/papier

Ik kan me het moment nog goed voor de geest halen dat ik de hiernaast afgebeelde twee kleine tekeningetjes maakte van de baai van St. Tropez.

We waren met de auto op weg van Port Grimaud naar St. Maxime via de weg die parallel aan de baai loopt. Meestal probeer ik mijn ogen goed de kost te geven en ik genoot van het voorbij flitsende uitzicht vanuit de rijdende auto. Plotsklaps, we waren ongeveer halverwege, trof mijn oog het veranderde lichteffect in de baai. Een zoneffect dat ver weg aan de overkant St. Tropez deed oplichten. Mijn oog viel in het voorbij rijden op een strandje en een stenen pier met een goed uitzicht op dat wat mijn oog getroffen had. Ik vroeg haastig of we even konden stoppen - bij het ja rende ik snel naar de verste punt van de pier om zo snel mogelijk wat tekeningetjes te maken en ter aanvulling en vanwege het tijdgebrek, nog wat foto's. Mijn oog was maar op één ding gericht.

Peter van Loon
zicht op St. Tropez
olieverf/museumkarton 2003
14.5 x19 cm

Ik wilde het moment als het ware in mijn geheugen branden om het later op de camping op papier te kunnen reproduceren. Zodoende was ik zo sterk op mijn doel gefixeerd geweest dat ik nog niet om me heen had gekeken. Ik had geen idee waar ik me bevond. Toen ik de pier in tegenovergestelde richting, in de richting van de auto, terug keek zag ik aan de voet van de hoger gelegen pier een groepje ontwapenend mooie jonge vrouwen. Helemaal zoals de Schepper ze had geschapen! Het leken de sirenen uit de gelijknamige film met Hugh Grant. Dat ik dat over het hoofd had gezien! Daar stond ik met mijn camera en mijn tasje met schilderspullen. Ik kon zo voor een voyeur doorgaan. Bijna betrapt voelde ik me en dat zonder dat er opzet in het spel was. Nu keek ik naar het strand en ik zag nog veel meer blote mensen - mensen in alle soorten en maten. Ik had warempel een compleet naaktstrand over het hoofd gezien! Ik voelde me wat verlegen met de situatie en tegelijkertijd zag ik er de humor van in.
Wat een schilder al niet moet doorstaan om tot zijn werk te komen.

Peter van Loon, baadster na het bad
acryl/schilderboard 30x24 cm 2007
vrij naar een motief uit mijn archief

de baai van St. Tropez met St. Tropez, 2003
olieverf/paneel 18x24 cm
particuliere verzameling

Peter van Loon
de baai van St. Tropez vanuit St. Tropez, richting St. Maxime
olieverf/paneel, 2003

Om in het oude St. Tropez te komen moet men over een lange, drukke weg die parallel aan het water loopt. Het verkeer kruipt in beide richtingen richting bestemming en het schiet niet op. Je kunt m.i. niet het onmogelijke van je chauffeur en medereiziger vragen om iedere keer te stoppen als mijn oog daarom vraagt. Vanaf de weg waren er regelmatig doorkijkjes richting het water van de baai. Bovenstaand schilderijtje heb ik daarom uit het geheugen gemaakt. Om wat ik me er van kon herinneren terug te kunnen vinden heb ik zelfs vier varianten gemaakt. Al zoekende kwam het korte moment weer terug. Niet ideaal, maar het kan. Het geeft veel voldoening als je je herinnering terug kunt halen in verf.

Peter van Loon
zicht op Gassin, Zuid-Frankrijk 2003
olieverf/museumkarton 18x24 cm

Het valt niet mee om een tekening vanuit een rijdende auto te maken, maar het motief van het hoger gelegen Gassin kon ik goed in me opnemen omdat we er regelmatig langs kwamen. Onze uitvalsroute, richting St. Tropez, voerde hier meestal voorbij en op een gegeven moment wist ik wat er komen ging en had ik mijn kleine schetsboekje paraat.

Het is een uitdaging om met weinig het karakter of de essentie van een gegeven in een paar lijnen vast te leggen. Je hebt niet eens de tijd niet voor overbodige details en het is een goede training in het kijken. Met deze geheugensteun kon ik later op de dag, terug op onze slaapplek, wat kleinere aquarellen van het gegeven maken en terug in Nederland nog twee olieverven. Beide olieverven met uitvoerig gebruik van het schildermes.

Peter van Loon
Franse kustplaats
olieverf/paneel
part. col.

Zuid-Frankrijk is voor mij het land dat ik associeer met de schilders die ik bewonder. Natuurlijk van Gogh, maar ook de Fauves, Pierre Bonnard, en niet te vergeten Nicolas de Staël. Ik verlangde er al zo lang naar om het met eigen ogen te zien en er zelf te kunnen werken. Ik wilde zoveel mogelijk uit die twee weken halen. Wanneer zou zich weer zo'n kans aandienen?
Voor de anderen was het vakantie, maar voor mij was het een echte studiereis. Van mijn metgezellen kreeg ik een prachtige uitgave over Nicolas de Staël, zelf kocht ik de oeuvre catalogus van het Noord-Afrikaanse werk van Albert Marquet dat ik net als het andere boek in Aix en Provence vond. Daar kocht ik ook verf, kaarten deed wat nieuwe ontdekkingen en droomde van...........? Meer.

Ben een cursus; het schilderen van het zonnige Zuiden, aan het organiseren, zie het gelijknamige blog op http://www.eenschilderindordrechtnl.blogspot.com/