Wim Oepts - Huis 1982 herkomst Veiling Sotheby's Amsterdam olieverf/doek, 46x55 cm verblijfplaats onbekend |
Mijn herontdekking van Oepts kwam voort uit mijn grote bewondering voor het werk van de schilder Nicolas De Staël 1914-1955.
Het viel me op dat nogal wat schilders die ik waardeer in meer of mindere mate invloed, zeg maar 'een klap' van De Staël hadden ondergaan. Gerrit Benner, Otto B. de Kat, Wim Oepts en dichter bij huis Adrie Mouthaan, zijn maar een paar voorbeelden. Dit aanvankelijk volgens mijn intuitie maar later vond ik ook de bevestiging en de bewijzen.
Om dat bewijs te vinden was ik het nader gaan onderzoeken en zo kwam ik op nogal wat namen waaronder ook Oepts. Door eerst naar de afbeelding te kijken en pas daarna naar de naam vond ik schilders die naar mijn gevoel verwant of schatplichtig waren aan Nicolas De Staël. Daarbij ook Oepts. Dan blijkt bij nadere kennismaking wat een bijzonder fijne schilder Wim Oepts was ! Eén waar je je mee verwant voelt en waar je veel meer van wil weten.
Ik heb voor mezelf een oude gewoonte om, bij gebrek aan adequate boeken over een schilder of thema, die dan zelf samen te stellen. Vooral uit knipsels en ander verzameld materiaal. De grootste bron daarvoor waren veilingcatalogi, maar ook uitgaven van kunsthandels, kunstbladen, kunstkaarten - in feite alles wat maar enigzins met Oepts van doen had. Een nieuwe liefde was geboren!
Later heb ik alles ook nog eens gescand en voor eigen gebruik op cd-rom gezet, een enorme klus, weken werk maar het resultaat is er naar. Het is fantastisch om zo'n schilderij ook in detail te kunnen bekijken op je scherm, misschien zelfs wel op de t.v.
Bernard Cathelin |
Ongeveer in dezelfde tijd of anders kort daarvoor vond ik in Aix en Provence een setje kaarten van Bernard Cathelin - weer iemand die duidelijk schatplichtig was aan De Staël - er ontstaat de bevestiging van het beeld dat Nicolas De Staël van veel invloed is geweest, in meer of mindere mate, op velen. Ook nu nog. Bijna een soort Cezanne maar dan wel één van na de oorlog en één zonder de kubisten in zijn kielzog.
Het was fijn om deze Oepts tentoonstelling met leerlingen te bekijken en jammer voor degenen die het hebben gemist. Als slagroom op de taart kreeg ik van mijn leerlingen ook nog de prachtige monografie/oeuvrecatalogus cadeau, waarvoor nogmaals mijn dank aan hen.
Ook ik kan er niet omheen dat ik invloed van Oepst en De Staël heb ondervonden, dat kan ik merken of ik dat nu wil of niet. Maar dan in de eerste plaats wel door de lessen die je uit hun werk kunt halen te hebben begrepen en te hebben herkend, en tevens met het enigszins geruststellende besef en inzicht dat iets niet zomaar uit het niets ontstaat of uit de hemel komt vallen.
Zo stelde ik bij mezelf de vraag of de manier van kijken en werken van Oepts ook in de huidige tijd tot zijn karakteristieke beeldtaal zou hebben geleid.
Persoonlijk denk ik van niet. Er zijn meestal vele factoren die van invloed kunnen zijn op een ontwikkeling. De aard en persoonlijkheid van een schilder, de omgevings invloeden, de tijdsgeest, de bewonderde voorbeelden en mogelijk meer.
Nicolas de Staël Les Martiques 1954 olieverf/doek 73x100 cm |
Professor A.M. Hammacher schreef in Floris Verster, uitgegeven in de Palet- serie i.v.m. dit verschijnsel van beïnvloeding en vermeende navolging, op blz. 7 en verder, wijze en van inzicht getuigende woorden. In dit geval dan m.b.t. de jonge Floris Verster:
,,Het is een versleten begripvorming geworden in het vroegste en vroege werk van schilders slechts de ,,invloeden'' aan te duiden, die pas later overwonnen worden, omdat de schilder dan zichzelf is geworden. Het behoeft nog niet altijd zoo te zijn om in tal van gevallen waar te zijn, dat een schilder reeds vroeg zichzelf is en weet wat hij wil. Hetgeen men later in zijn werk ontdekt, was veel vroeger in hem. Waarom hij dan niet dadelijk zoo kon beginnen, is een kwestie van spraakvorming. Het ontstaan van kunstvormen hangt met de mogelijkheden van een tijd en met individueele, lichamelijke en geestelijke ontwikkeling samen. Iedere kunstenaar van eenige beteekenis moet zich zelf een taal vormen, met de gegevens van bestaande talen van andere kunstenaars, uit zijn tijd of uit het verleden. Voor zijn eigen fijnste innerlijke ervaringen is het voorhandene bijna altijd ontoerijkend. Het gegevene moet eigen adem en vurigheid krijgen, een eigen rhythmus en klemtoon. De gevoeligheid van het instrument kan nooit groot genoeg zijn, eischt voortdurend arbeid, die bij ieder werk van belang altijd weer moet worden overgedaan. De beginnende kunstenaar is dus wel genoopt met het gegevene te beginnen, niet als een invloed, maar omdat hij niet anders kan. Om zich te kunnen uiten moet hij zichzelf kunnen toetsen, eigen draagkracht beproeven in het andere, om zoo gewaar te worden waarin het van andere afkomstige voor hem ontoereikend is. In dat gebruik van het bestaande is hij dus niet de gewillige, meegesleepte volger, maar degeen die onderzoekt, zich afzet en het zich onderscheidende zoekt. Dit sluit niet uit dat er vereeringen en bewonderingen zijn, maar vaak behooren deze niet eens tot de directe invloeden............''
De schilderkunst en de geschiedenis daarvan is een doorgeefluik, dat blijkt steeds opnieuw.
Meer over Oepts; Stichting Vrienden van Wim Oepts http://www.oepts.eu/
De Kunsthal tentoonstelling duurde tot 3 april 2011
Lees meer blogs op http://www.eenschilderindordrechtnl.blogspot.com/ en/of raadpleeg het blogarchief rechtsboven.
Peter van Loon organiseert in het najaar een schildercursus; het schilderen van het zonnige Zuiden, waarin het werk van Oepts uitgebreid aan bod zal komen. lees het blog.
Wim Oepts, Paysage 1972 olieverf/doek 54x65 cm herkomst Veiling Sotheby's Amsterdam verblijfplaats onbekend |
In mijn zoektocht naar het antwoord op de universele vraag; "Hoe komt een schilder, in dit geval Oepts, aan zijn beeldtaal en aan zijn coloriet en wat heeft hem beïnvloed?" liep ik tegen een verwantschap, of eerder nog tegen een waarschijnlijke invloed, op die ik verder nog nergens terug vond. Er wordt en werd terecht een heel rijtje invloeden genoemd, maar ik mis in elke studie de naam van de uit Bordeaux afkomstige, en lange tijd in Saint Tropez woonachtige, kubistische schilder Andre Lhote 1885-1962. De periodes dat beide schilders veel in St. Tropez verbleven en/of kwamen hebben elkaar in ieder geval overlapt. Oepts moet hem en zijn werk hebben gezien.
Het is volgens mij niet te ver gezocht dat ik in de volgende werken van André Lhote met Oepts verwante beeldtaal bespeur. Dat kan toeval zijn, maar toch? Ik ben benieuwd wat u hiervan vindt.
Ik voeg hier wat werken van Andre Lhote toe.
Het is volgens mij niet te ver gezocht dat ik in de volgende werken van André Lhote met Oepts verwante beeldtaal bespeur. Dat kan toeval zijn, maar toch? Ik ben benieuwd wat u hiervan vindt.
Ik voeg hier wat werken van Andre Lhote toe.
André Lhote |
André Lhote |
André LHote |
André LHote - Paysage (1939) |
André Lhote 1885-1962 |
André Lhote 1885-1962 |
André l'Hote |
Wim Oepts 1904-1988 haven te St. Tropez 1969 olieverf/doek 55x46 cm particuliere collectie |
Wim Oepts, omslag boekje bij de tentoonstelling in de Rijksacademie in 1965 |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten